30 Eylül 2014 Salı

Atina Demokrasisi

MÖ V. yüzyılın ortalarında Atina'da demokrasi ya da halkın iktidarı gerçekleşir. Aslında bu iktidar sadece yurttaşların yani Atinalı ana babadan olan özgür insanların meydana getirdiği ayrıcalıklı bir azınlığın elindedir.


Yurttaş Hak ve Görevleri


Her yurttaşın siyasi müzakerelere meclis (ekklesia) seçimlerine katılmaya, yasa teklif etmeye veya yasada değişiklik istemeye hakkı vardır. General seçilebilir, hakimlik ya da jüri üyeliği kurası çekebilir, bir ay için yönetimde daimi komisyon (prytaneia) üyesi olabilir, servet üzerindeki vergi miktarına itiraz edebilir, haklarına saygı gösterilmesi için dava açabilir.

Vergi ödemekle, askerlik hizmeti yapmakla, savaşmakla (donanımını da sağlayarak) yükümlüdür. Site tanrılarına saygı göstermekten, siyasi yaşama katılmaktan ve çocuk sahibi olmaktan sorumludur. Yasalara aykırı bir eylemde bulunursa yurttaşlık haklarını kaybetmek, malları müsadere edilmek ve hatta sürgüne gönderilmek tehlikesiyle karşılaşır. Suçlama reddedilirse suçlayan ceza görür.


Metoikoslar ve Köleler


Atina'da oturan yabancılar yani metoikoslar orada çalışmak ve ticaretle uğraşmak hakkına sahiptirler. Ancak, ek vergiler öderler ve siyasi yaşamın dışındadırlar.

Hukuk açısından köleler birer kişilik olmayıp sadece erkek veya kadın bedenidirler. Çoğu satın alınmış savaş esiridir. MÖ 430'da yaklaşık 250.000 nüfus içinde Atina yurttaşı 45.000, köle 125.000 kadardır.

En fakir yurttaşın bir ya da iki, en zenginin ise elli kadar kölesi olur. Köle sahibi onun üzerinde ölüm kalım hakkına da sahiptir. Ne ki, kendisine kötü davranılan kölenin bir tapınağa sığınma hakkı vardır. Atina göreceli yumuşaklığı ile tanınmıştır; orada köle azat etmek olağandır. En ağır çalışma koşulları Laurion gümüş madeninde uygulanan koşullardır, o vakitler bu maden yoğun bir biçimde işletiliyordu.


Kaynak: Yunan ve Roma Mitolojisi, C. Estin ve H. Laporte.

Hiç yorum yok: